اختلالات خلقی یک طبقه از اختلالات روانپزشکی است که متخصصان سلامت از آن برای توصیف گسترده انواع افسردگی و اختلالات دوقطبی استفاده میکنند. کودکان، نوجوانان و بزرگسالان ممکن است اختلالات خلقی داشته باشند. با این حال، کودکان و نوجوانان همیشه علائم مشابه بزرگسالان را ندارند. تشخیص اختلالات خلقی در کودکان دشوارتر است، زیرا آنها همیشه نمیتوانند احساسات خود را بیان کنند. رواندرمانی، دارودرمانی، حمایت اجتماعی و خودمراقبتی میتواند به درمان اختلالات خلقی کمک نماید. اختلالات خلقی شامل انواع مختلفی از اختلالات است اما رایجترین آنها شامل موارد ذیل است:
- اختلال افسردگی اساسی: علاقه کمتر به فعالیتهای روزمره، احساس غمگینی یا ناامیدی و سایر علائم برای حداقل دو هفته ممکن است نشاندهنده افسردگی باشد.
- اختلال دیس تایمی: شامل یک خلق پایین مزمن، افسرده یا تحریکپذیر است که حداقل دو سال طول میکشد.
- اختلال دوقطبی: این اختلال شامل وضعیتی است که در آن فرد دورههای افسردگی متناوب با دورههای شیدایی یا خلق و خوی بالا را دارد. اختلال
- خلقی ناشی از شرایط سلامتی: بسیاری از بیماریهای پزشکی(از جمله سرطان، جراحات، عفونتها و بیماریهای مزمن) میتوانند علائم افسردگی را ایجاد کنند.
- اختلال خلقی ناشی از سوءمصرف مواد: علائم افسردگی که ناشی از اثرات دارو، سوء مصرف مواد، اعتیاد به الکل، قرار گرفتن در معرض سموم یا سایر اشکال درمان است.
عوامل زیادی در ایجاد اختلالات خلقی نقش دارند. مواردی نظیر عدم تعادل مواد شیمیایی مغز، رویدادهای استرسزای زندگی، ژنتیک و… میتوانند در ایجاد اختلالات خلقی دخیل باشند.
هر کسی ممکن است گاهی اوقات احساس غمگینی یا افسردگی کند. با این حال، اختلالات خلقی شدیدتر و مدیریت آن دشوارتر از احساسات عادی غم و اندوه است. کودکان، نوجوانان یا بزرگسالانی که والدینی با اختلال خلقی دارند، شانس بیشتری برای ابتلا به اختلال خلقی دارند. با این حال، رویدادهای زندگی و استرس میتوانند احساسات غمگینی یا افسردگی را آشکار یا بدتر کنند. این امر مدیریت احساسات را سختتر می کند. گاهی اوقات، مشکلات زندگی میتواند باعث افسردگی شود. اخراج شدن از شغل، طلاق، از دست دادن یکی از عزیزان، مرگ در خانواده، و مشکلات مالی میتوانند دشوار باشند و مقابله با فشار ممکن است دردسرساز باشد.
این وقایع زندگی میتوانند باعث ایجاد احساس غم و اندوه یا افسردگی شوند یا مدیریت یک اختلال خلقی را سختتر کنند. خطر افسردگی در زنان تقریباً دو برابر مردان است. هنگامی که فردی در خانواده این تشخیص را داشته باشد، برادران، خواهران یا فرزندان شانس بیشتری برای تشخیص مشابه دارند. علاوه بر این، بستگان افراد مبتلا به افسردگی نیز در معرض خطر ابتلا به اختلال دوقطبی هستند. هنگامی که یک فرد در خانواده تشخیص اختلال دوقطبی داشته باشد، شانس تشخیص مشابه برای برادران، خواهران یا فرزندان افزایش مییابد. بستگان افراد مبتلا به دوقطبی نیز در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند. بسته به سن و نوع اختلال خلقی، فرد ممکن است علائم متفاوتی از افسردگی داشته باشد. موارد زیر شایع ترین علائم اختلال خلقی هستند:
- خلق و خوی غمگین و اضطرب مداوم
- احساس ناامیدی یا درماندگی
- داشتن عزت نفس پایین
- احساس بیکفایتی یا بیارزشی
- احساس گناه بیش از حد
- تکرار افکار مرگ یا خودکشی، آرزوی مرگ یا اقدام به خودکشی
- از دست دادن علاقه به فعالیتهای معمول یا فعالیتهایی که زمانی از آنها لذت میبردید، از جمله رابطه جنسی
- مشکلات ارتباطی
- مشکل در خوابیدن یا خواب زیاد
- تغییر در اشتها و/یا وزن
- کاهش انرژی
- مشکل در تمرکز
- کاهش توانایی تصمیمگیری
- شکایات فیزیکی مکرر(به عنوان مثال، سردرد، معده درد یا خستگی) که با درمان بهبود نمییابند.
- فرار یا تهدید به فرار از خانه
- حساسیت نسبت به شکست یا طرد شدن
- تحریکپذیری، خصومت یا پرخاشگری
در اختلالات خلقی، این احساسات شدیدتر از آن چیزی است که فرد معمولا گاهی اوقات احساس میکند. همچنین، اگر این احساسات در طول زمان ادامه پیدا کند یا در علاقه فرد به خانواده، دوستان، اجتماع یا کار تداخل داشته باشد، نگرانکننده است. هر فردی که افکار خودکشی را ابراز میکند باید فوراً کمک روانشناختی دریافت کند. اختلالات خلقی اغلب با موفقیت قابل درمان است. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروهای ضدافسردگی و تثبیت کننده خلق و خوی – به ویژه هنگامی که با رواندرمانی ترکیب شوند، در درمان افسردگی بسیار خوب عمل میکنند. رواندرمانی بر تغییر دیدگاه تحریف شده فرد نسبت به خود و محیط اطرافش متمرکز است. همچنین، به بهبود مهارتهای ارتباطی بین فردی و شناسایی عوامل استرسزا در محیط و نحوه اجتناب از آنها کمک میکند. درمانهای دیگری مانند درمان تحریک الکتریکی فراجمجمهای میتواند به روند بهبود آنها کمک کند. علاوه براین، خانوادهها نقش حمایتی حیاتی در هر فرآیند درمانی ایفا میکنند. هنگامی که اختلال به درستی تشخیص داده شود و درمان شود، افراد مبتلا به اختلالات خلقی میتوانند زندگی پایدار، سازنده و سالمی داشته باشند.